Wat gaat de gemeente daarvoor doen?

Veiligheid

In de Kadernota Veiligheid is gekozen voor de aanpak van de volgende prioriteiten.

1. High impact crime: woninginbraken

De aanpak van het aantal woninginbraken blijft de hoogste prioriteit houden in 2018. Het is immers nog niet gelukt om het tij te keren en het aantal woninginbraken structureel te laten dalen. De Driehoek heeft opdracht gegeven tot een intensivering van de gezamenlijke inzet van politie, OM en gemeente voor de jaren 2018 en 2019. Het moge duidelijk zijn dat de aanpak een lange adem vergt. Om die reden wordt de huidige aanpak onverminderd voortgezet en verder geïntensiveerd. Dit betreft zowel inzet op het aanhouden van daders, het aanpakken van de omgeving en het vergroten van de bewustwording bij potentiële slachtoffers. Door middel van analyses en evaluaties wordt gereflecteerd op de ingezette koers en wordt de aanpak aangescherpt. Dit betreft zowel politieanalyses met betrekkin tot hotspots en dadergroepen als een evaluatie van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CVV).

Daarnaast zijn er frequent contacten met andere gemeenten en met het ministerie van Veiligheid en Justitie. Regelmatig wordt bij deze contacten aangegeven dat de gemeente Gouda de juiste maatregelen inzet en alle mogelijkheden benut. Dat is natuurlijk goed om te horen, maar het is teleurstellend om te moeten constateren dat de structurele daling van het aantal inbraken nog niet is bereikt. Wel is een verschuiving zichtbaar, waarbij het aantal inbraakpogingen toeneemt ten opzichte van het aantal geslaagde inbraken. In 2017 is de trend zichtbaar dat meer dan de helft van de ‘woninginbraken’ in de politiestatistieken uit pogingen bestaat (zie infographic). De hieronder genoemde maatregelen worden deels gefinancierd met een impulsbudget voor de komende twee jaren. Indien deze maatregelen na 2019 voortgezet moeten worden, zal binnen de bestaande begroting naar middelen gezocht worden.

Slachtoffergerichte aanpak: inbraakwerende middelen

Om het aantal (voltooide) woninginbraken te laten dalen is op 1 juli 2016 de Subsidieregeling hang- en sluitwerk door het college vastgesteld. Door het verstrekken van een bedrag van maximaal 250 euro per woning voor het aanschaffen en laten aanbrengen van goed hang- en sluitwerk wordt de inbraakwerendheid van koopwoningen in Gouda substantieel vergroot. Binnen één jaar tijd werd het in de regeling gestelde subsidieplafond van € 100.000 bereikt. Sinds juli 2017 is, met budget vanuit het ministerie van Veiligheid en Justitie, de oude regeling opgevolgd door de Subsidieregeling Inbraakwerende Maatregelen 2017. Deze biedt de bewoner nog meer keuzevrijheid qua maatregelen en in te schakelen bedrijven. Onder deze regeling is het mogelijk om de aanschaf en plaatsing van private camera’s meer te stimuleren. De komende twee jaar wordt deze regeling voortgezet.

Omgevingsgerichte aanpak: aanpassing van de openbare ruimte

Algemeen bekend is dat de inrichting van de openbare ruimte kan bijdragen aan het voorkomen van criminaliteit. Het CCV heeft in zijn advies richting de gemeente Gouda benadrukt dat de inrichting van de openbare ruimte in Gouda aandacht vergt. Dit geldt voor zowel bestaande bouw als nieuwbouwlocaties in de stad. Slechte of niet verlichte straten en achterpaden, vele vluchtroutes en begroeiing waarbij het zicht wordt ontnomen, dragen negatief bij aan de objectieve en subjectieve veiligheid. In 2018 en 2019 wordt daarom jaarlijks in zes hotspots in de openbare ruimte aangepakt om de omgeving minder inbraakgevoelig te maken.

Extra toezicht

Om het aantal inbraken te laten afnemen is vanuit de gemeenteraad en het college eind 2015 gevraagd om een pilot te starten met betrekking tot de inzet van particuliere toezichthouders in hotspotwijken. Hoewel het bestrijden van criminaliteit en het toezicht in dit kader in eerste instantie een taak van de politie is, zijn in de afgelopen anderhalf jaar, aanvullend op de ingezette politiecapaciteit, vanuit de gemeente particuliere toezichthouders ingehuurd. Deze inzet is gefinancierd met incidentele middelen. De lopende opdracht (tot eind 2017) beslaat de inzet van vier toezichthouders die op de hottimes (vrijdag- en zaterdagnacht) door de hotspotwijken fietsen. Binnen de politieorganisatie is enkele malen extra inzet geleverd, bijvoorbeeld door inzet van het zogenaamde paraat peloton.

Momenteel wordt binnen de politie-eenheid bekeken of een meer structurele extra inzet in Gouda tot de mogelijkheden behoort voor de jaren 2018 en 2019. Tegen deze achtergrond en gezien de forse kosteninvestering die de inzet van particulier toezicht met zich meebrengt, dient goed afgewogen te worden of continuering op de huidige schaal opportuun is. Het politieteam Gouda heeft een aanvraag ingediend bij de eenheidsleiding om het politietoezicht met vijftien fte's te vergroten. Er is een eerste toezegging gedaan van vier fte's, maar dit is nog niet voldoende. De gemeente zal meer de focus dienen te leggen op preventief toezicht in de openbare ruimte door bijvoorbeeld (extra) inzet van de gemeentelijke toezichthouders overdag. Voor de jaren 2018 en 2019 zal daarom een extra medewerker bij Stadstoezicht worden aangetrokken, die gericht is op het leggen van contact met de Goudse inwoners om ze meer bewust te maken van de inbraakrisico’. In overleg tussen de afdeling ‘Veiligheid en Wijken’ en de afdeling ‘Werk en participatie’ wordt bekeken of hier een werkervaringsproject aan gekoppeld kan worden om mensen die een uitkering ontvangen hierin een rol te geven.

Dadergerichte aanpak

Zie voor de dadergerichte aanpak ten aanzien van inbrekers in relatie tot de Top 60 de uitwerking bij prioriteit 4: jeugdcriminaliteit.

Versterken informatiepositie

Vanuit de afdeling Veiligheid en Wijken zijn in samenwerking met Onderzoek en Statistiek de eerste stappen gezet in het beter gaan werken met de beschikbare data. Hierdoor kan het beleid beter onderbouwd en meer gestuurd worden. Ook zal door de ‘Utrecht Data School’ (onderdeel van de Universiteit Utrecht) onderzoek worden gedaan naar het gebruik van mogelijk relevante data bij de aanpak van woninginbraken. Daarnaast zullen eind 2017 de resultaten van politieonderzoeken naar woninginbrekers en hun netwerk en een actuele hotspotanalyse worden opgeleverd, evenals een advies van het CCV.

2. Ondermijning

In 2018 zal het programma Ondermijning verder ingericht worden. Het eerste jaar, 2017, stond in het kader van het inrichten en het werkzaam krijgen van het Schakelteam Aanpak Ondermijning, waar alle lopende casuïstiek wordt verzameld, geduid, geprioriteerd en waar een (integrale) aanpak op wordt bepaald.

Het programma richt zich op vier sporen, met bijbehorende activiteiten:

Spoor 1 Aanpak knooppunten:

• voorkomen van het maken van misbruik van gemeenschappelijke voorzieningen en vergunningen (gebruik BIBOB doorlopend);
• inzet integraal handhavingsteam voor (onaangekondigde) handhavingsacties bij vergunningsplichtige panden.

Spoor 2 Aanpak hennepteelt/drugshandel:

• verdiepen en aanscherpen van de samenwerking met de wooncorporaties bij het handhaven naar aanleiding van vondst hennepkwekerijen/-drogerijen;
• verbeteren van de informatievoorziening in Hennep Informatie Berichten (HIB’s) vanuit de politie, zodat het toepassen van het bestuurlijke instrumentarium vaker en efficiënter kan geschieden.

Spoor 3 Aanpak criminele netwerken

In december 2017 vindt evaluatie plaats van de pilot familie-aanpak op familie X. Hieruit wordt een werkwijze gedestilleerd (maatwerk versus generieke aanpak) die gebruikt zal worden bij een volgende familie. Net als bij andere criminele netwerken geldt dat het bedrijfsproces van deze netwerken verstoord wordt, wanneer zij optreden als facilitator van ontmoetingen en criminele activiteiten.

Spoor 4 Aanpak bestuurlijke ondermijning

In 2018 zal het vierde spoor ingezet worden. Hiertoe zal worden bekeken wat de behoefte van de gemeente(ambtenaren) is met betrekking tot dit onderwerp en zullen voorlichtingsbijeenkomsten of cursussen ingezet worden om aan de behoeften te voldoen. Tevens zal een benchmark uitgevoerd worden hoe andere gemeenten hun medewerkers hiervoor toegerust hebben. Ook zal er aandacht zijn voor specifieke ‘sleutelposities’ (kwetsbare taken) binnen de gemeente.

3. Radicalisering

Het onderwerp Radicalisering/Jihadisme heeft in Gouda nog steeds onverminderd de aandacht. De zorg is dat een groep geradicaliseerde mensen zich afkeert van de samenleving, dan wel geweld tegen die samenleving gebruikt. Dit onderwerp is lastig in cijfers te vatten. Het is wel duidelijk dat er mensen zijn die vatbaar zijn voor radicalisering, geradicaliseerd zijn of in Syrië zitten en de strijd direct of indirect ondersteunen. De Goudse aanpak sluit aan op het nationaal actieplan en is gericht op het voorkomen dat mensen radicaliseren en bereid zijn om geweld te gebruiken of te ondersteunen. Daarnaast is het plan erop gericht om voorbereid te zijn op terugkeer van degenen die uitgereisd zijn. We zien de laatste tijd dat er steeds minder animo is om uit te reizen, mede omdat er tegenwoordig een beter beeld is van de situatie in landen als Syrië en Irak en omdat het grondgebied van IS steeds kleiner wordt. De zorgen richten zich daarom steeds meer op mensen die in Nederland (verder) radicaliseren en mogelijk hier geweld willen gebruiken.

De aanpak in 2018 zal onder meer in het teken staan van het versterken van de informatiepositie van de gemeente. Dit met het oog op het verbeteren van de interventies in geval van (dreigende) radicalisering. De casusregisseur verzamelt samen met zorg- en veiligheidspartners informatie over de (mogelijke) radicalisering van personen en draagt zorg voor een actueel informatiebeeld. Deze informatie wordt gebruikt voor het casusoverleg onder regie van het Veiligheidshuis. Hier wordt maatwerk per casus toegepast. Samen met professionals en sleutelfiguren wordt vroegtijdig op signalen van mogelijke radicalisering gelet en indien nodig wordt deze radicalisering tegengegaan. De netwerkregisseur organiseert samen met inwoners en netwerkpartners preventieve activiteiten om radicalisering en polarisatie te voorkomen en tegen te gaan. Daarnaast kijkt hij aan de hand van signalen uit het netwerk van actieve bewoners en professionals in de stad naar trends en ontwikkelingen met betrekking tot radicalisering/jihadisme in Gouda. Deze informatie wordt gebruikt door de gemeente ter ondersteuning van haar beleid op dit onderwerp.

Bestuurlijk en ambtelijk vindt afstemming plaats met anderen gemeenten, het ministerie van Veiligheid en Justitie, NCTV en Expertise unit Sociale Stabiliteit (ESS). Het netwerk van onderwijs- en zorginstellingen wordt verder uitgebreid en ingezet bij het tegengaan van radicalisering en polarisatie.

4. Jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit

Op de locaties in Gouda waar sprake is van overlast door jeugd op straat worden snel en gericht maatregelen getroffen. De stadsmarinier en het jongerenwerk investeren in relaties met de jongeren, maar de partners binnen de aanpak jeugdveiligheid pakken ook door als dat nodig is. Denk hierbij aan de inzet van bestuurlijke maatregelen en/of tijdelijk cameratoezicht. De aansluiting tussen veiligheid en zorg krijgt steeds nader vorm. Zorgpartners sluiten aan bij de actieoverleggen en er is een nauwe samenwerking met het Sociaal Team Jeugd. Preventie van overlastgevend gedrag staat centraal in de nieuwe opdracht aan het jongerenwerk, het accent ligt op de jonge jeugd.

De dagbestedingstrajecten in Loods 15 (werkplaats voor houtbewerking en fietsreparatie) worden eind 2017 geëvalueerd en afhankelijk van de uitkomst in 2018 voortgezet. Jongeren die tijdelijk niet naar school en/of op stage kunnen door hun gedrag, terugkeer uit detentie of andere problemen kunnen aan de slag bij Loods15 en van daaruit naar een regulier traject of school doorstromen.

De jeugdcriminaliteit wordt aangepakt via de Top 60 en het Veiligheidshuis. In een combinatie van repressie en zorg wordt gepoogd tot een vermindering van recidive van personen die op de Top 60-lijst staan te komen. Ook het verminderen van de huidige vorm van High Impact Crime (voornamelijk woninginbraken) is een doel. De instroomcriteria van de Top 60 zijn gespecificeerd richting woninginbrekers: jonge inbrekers stromen nu eerder in. In de stuurgroep Aanpak woninginbraken onder leiding van de burgemeester wordt dan ook samen met het OM en politie hard gewerkt aan de aanpak van de daders. De familieaanpak in het kader van ondermijning (zie prioriteit 2) richt zich bovendien ook op daders van woninginbraken binnen die families.

In het kader van preventie zal in 2018 gestart worden met de pilot PIT (Preventief Interventie Team). Zie voor een toelichting hierop programma 4: Jeugd, Onderwijs, Sport.

5. Sociale overlast

De gemeente werkt integraal aan de aanpak van woonoverlast. Woonoverlast is vaak een combinatie van zorgmijding, een psychische stoornis, agressief gedrag, vervuiling en /of geluidsoverlast. Voor buren en omwonenden kan dit langdurig tot heel vervelende situaties leiden. Het Meldpunt Zorg en Overlast van de GGD is het eerste aanspreekpunt voor dergelijke meldingen en dat coördineert vervolgens de benodigde inzet. Dit gebeurt in nauw overleg met de GGZ, gemeente en politie en de Sociaal Teams. De mogelijkheden die de wet Woonoverlast de gemeente gaat bieden om overlastgevend gedrag te beëindigen zullen in 2018 waar mogelijk toegepast worden.

Daarnaast is het van belang de overlast door verwarde personen op straat beheersbaar te houden. De politie ontvangt nog steeds veel meldingen over personen met verward gedrag. In de regio Hollands Midden werken de negentien gemeenten samen met politie, GGD, GGZ en andere maatschappelijke partners aan een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag. In het voorjaar 2017 is een acute basisketen gerealiseerd met een psychiatrische eerste hulp (PEH) bij GGZ Rivierduinen in Leiden waar de politie inwoners die in verwarde toestand zijn en met een acute zorgvraaglopen, naartoe kan brengen. Zij worden opgevangen en beoordeeld en waar nodig toegeleid naar vervolgzorg. De Psychiatrische Eerste Hulp is sinds eind augustus toegankelijk voor heel de regio Hollands Midden. De politie verzorgt vooralsnog het vervoer naar de locatie, vervoer vanaf de locatie geschiedt op eigen gelegenheid.

Het aantal meldingen rondom burenruzie en overlastgevende personen is het afgelopen halfjaar weer toegenomen. De ambitie blijft om beide categorieën met 5% per jaar te laten dalen. Hiertoe wordt onder andere buurtbemiddeling ingezet. Zij bemiddelt en leert burgers die conflicten met buren hebben met enige ondersteuning deze op te lossen.

Ook beschikt de gemeente over een instrumentarium (de zgn. burgemeestersbevoegdheden) dat ingezet wordt indien daar aanleiding toe is.

Toezicht en Handhaving

Binnen het team Stadstoezicht wordt continu gewerkt aan verbetering van de werkprocessen. Aan de ene kant gaat het hierbij om meer dienstverlenend werken en aan de andere kant ook om meer resultaatgericht werken. De overdracht van taken van Cyclus biedt de kans om werkzaamheden van de havendienst in combinatie met Stadstoezicht efficiënter in te richten en om de mobiliteit te bevorderen. Tegelijkertijd creëert dit ook ruimte om nieuwe medewerkers aan te nemen. In het IVB Actieplan 2018 zal nader in worden gegaan op de ontwikkelingen binnen Toezicht en Handhaving. Hierbij zal onder andere in een handhavingsmatrix inzicht gegeven worden in de inzet vanuit Stadstoezicht op de diverse taakvelden.

G32

De G32 is een netwerk van 38 grote steden dat gericht is op gezamenlijke belangenbehartiging en kennisdeling. De gemeente Gouda maakt hier deel van uit en is tevens vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur van de G32.

De afgelopen periode heeft de G32 de inzet voor de kabinetsformatie namens de grote steden bepaald. Méér ruimte voor steden en regio’s is daarin het hoofdthema. Daarbij is een aantal prioriteiten benoemd voor 2017 en verder. In elk geval zet de G32 in op de doorontwikkeling van stedelijke regio’s en nieuwe vormen van samenwerking op maat tussen Rijk en steden en op een betere financiële positie voor steden. Deze lijn wordt gecontinueerd in 2018 en afhankelijk van het regeerakkoord zullen hier nog specifieke thema’s of accenten aan worden toegevoegd. In juni 2018 zal de G32 een tweedaagse conferentie organiseren om de koers voor de komende jaren te bespreken.

In bestuurlijk opzicht zijn in 2018 vanwege de verkiezingen wijzigingen te verwachten in de samenstelling van de leden van het dagelijks bestuur en voorzitters en plaatsvervangers binnen de pijlers en themagroepen.

De financiële bijdrage van Gouda aan de G32 zal naar verwachting in 2018 ongewijzigd blijven ten opzichte van voorgaande jaren (€ 0,21 per inwoner).

Toekomstvisie Gouda

In het actieprogramma zijn afspraken gemaakt om te komen tot een visie op regionale samenwerking. In de Kadernota 2018-2021 staat dat het college voornemens is daartoe in te zetten op een gefaseerde aanpak en te starten met een toekomstvisie.

Een dergelijke toekomstvisie kan de volgende functies hebben:

1. verbinden: door in samenwerking tot gemeenschappelijke ideeën te komen, onder andere over de kracht en kwaliteiten van Gouda;
2. richting geven: door een beeld te schetsen van de opgaven en de positie van Gouda - nu en in de toekomst, ook binnen de regio - en van de gewenste koers voor een langere termijn;
3. tot actie aanzetten: doordat de visie als vertrekpunt c.q. kader kan dienen voor strategische keuzes, toekomstig handelen en het realiseren van verbeteringen.

Dit is nader toegelicht in een raadsmemo (juli 2017).

Het college stelt voor middelen te reserveren in 2018 voor de uitvoering van dit traject. Vooralsnog is hiervoor een bedrag geraamd van € 50.000. Met de provincie Zuid-Holland wil het college in gesprek gaan over de mogelijkheden voor cofinanciering.

Indicatoren

Voor het monitoren van de doelstellingen van dit programma worden de volgende indicatoren gebruikt: